Σήμερα, κανείς δεν αμφισβητεί τις ολέθριες επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία του ανθρώπου. Μάλιστα, το παθητικό κάπνισμα έχει διαπιστωθεί ότι βλάπτει όσο και το ενεργητικό, ιδίως τα παιδιά και τους εφήβους, τις εγκύους και τις θηλάζουσες.
Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο σπίτι εκτείνονται πέρα από τα αναπνευστικά και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το παθητικό κάπνισμα στο σπίτι κάνει τα παιδιά να θεωρούν τη συνήθεια πολύ φυσική, ώστε είναι πολύ πιθανό να αρχίσουν να καπνίζουν στην εφηβεία. Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει μαθησιακές δυσκολίες και υπερκινητικότητα.
Το παθητικό κάπνισμα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι ποσοστό 60% των παιδιών και των εφήβων εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε στο σπίτι είτε σε άλλο κλειστό χώρο, όπως το αυτοκίνητο. Οι βλαβερές συνέπειες επιμένουν για καιρό, καθώς ο καπνός εισχωρεί στους τοίχους, στα υφάσματα, στα έπιπλα και γενικά όλες τις πορώδεις επιφάνειες.
Μάλιστα, ακόμη και όταν οι γονείς καπνίζουν με ανοιχτό παράθυρο ή με τον απορροφητήρα σε λειτουργία, πάλι επιβαρύνεται η υγεία των παιδιών. Ομοίως, δεν φαίνεται να είναι αθώο ούτε το ηλεκτρονικό τσιγάρο, το οποίο μάλιστα εκλαμβάνεται ως ελκυστική επιλογή από τους εφήβους εξαιτίας των διάφορων γεύσεων στις οποίες κυκλοφορεί.
Επιπτώσεις καπνίσματος στην εγκυμοσύνη και στον θηλασμό
Για να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις του καπνίσματος στα παιδιά, μπορούμε να ξεκινήσουμε ήδη από την κυοφορία.
Το ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως:
- αποβολή
- πρόωρος τοκετός
- ελλιποβαρές έμβρυο
- αυξημένη πιθανότητα αιφνίδιου βρεφικού θανάτου
- αναπτυξιακές διαταραχές.
✅ Θυμηθείτε: Το κάπνισμα κατά τον θηλασμό είναι επιβλαβές για την υγεία του βρέφους. Η νικοτίνη αναστέλλει την παραγωγή προλακτίνης, ορμόνης η οποία ρυθμίζει την παραγωγή γάλακτος. Επιπλέον, στο μητρικό γάλα όσων καπνίζουν υπάρχει υψηλότερη συγκέντρωση καδμίου, υδραργύρου και άλλων βαρέων μετάλλων.
Επιπτώσεις καπνίσματος στα βρέφη και στα παιδιά
Από τη γέννηση μέχρι την ενηλικίωση, τα βρέφη και τα παιδιά πρέπει να προφυλάσσονται από τον καπνό. Όπως έχει διαπιστωθεί, το τσιγάρο σταματάει την ανάπτυξη και διαταράσσει πλήθος λειτουργιών. Μεταξύ άλλων, παιδιά και έφηβοι που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα μπορεί να αναπτύξουν τα εξής:
- Αναπνευστικά νοσήματα. Εκτιμάται ότι τα παιδιά που εισπνέουν καπνό τσιγάρου διατρέχουν 20% μεγαλύτερο κίνδυνο κρίσεων άσθματος.
- Επίσης, σε παθητικούς καπνιστές παιδικής και εφηβικής ηλικίας εμφανίζονται συχνά πνευμονία, βρογχιολίτιδα και βρογχίτιδα.
- Ερεθισμός των βλεννογόνων των ματιών, του λαιμού και της μύτης.
- Αυξημένος αριθμός εισαγωγών στο νοσοκομείο.
- Ωτίτιδα. 50% των ανήλικων παθητικών καπνιστών υποφέρουν από λοιμώξεις των αφτιών. Τα πιο σοβαρά περιστατικά μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ακοής.
- Αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Διάφορα είδη καρκίνου. Η επαφή με τον καπνό σε μικρή ηλικία μπορεί να επιφέρει καρκινογένεση κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
❓Το γνωρίζατε; Διακοπή καπνίσματος: 6 αποτελεσματικές συμβουλές
Επιπτώσεις καπνίσματος στους εφήβους
Η εφηβεία είναι μια περίοδος υψηλού ρίσκου για την απόκτηση επιβλαβών συνηθειών. Η φυσική περιέργεια και η διάθεση πειραματισμού κάνει τους εφήβους ιδιαίτερα επιρρεπείς στον καπνό και στο αλκοόλ. Μάλιστα, η μέση ηλικία πρώτης κατανάλωσης αυτών των ουσιών είναι μεταξύ 13 και 15 ετών.
Οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί ως προς τα πρότυπα συμπεριφοράς τα οποία παρουσιάζουν στα παιδιά τους. Οι έφηβοι, βλέποντας τους γονείς τους να καπνίζουν, υποβαθμίζουν στο μυαλό τους τις επιπτώσεις του καπνίσματος. Η σχέση καπνίσματος και νέων, όμως, είναι ιδιαίτερα βλαβερή: εκτιμάται ότι το ένα τρίτο όσων ξεκινούν πριν τα 18 τελικά αρρωσταίνουν από το τσιγάρο αργότερα στη ζωή τους.
Γενικά, οι επιπτώσεις του καπνίσματος στους εφήβους είναι οι εξής:
- εθισμός στη νικοτίνη
- αυξημένος καρδιακός ρυθμός
- αναπνευστικά προβλήματα
- δυσάρεστη αναπνοή
- χρόνιος βήχας
- αυξημένη αρτηριακή πίεση
- μειωμένη ενέργεια και σωματική αντοχή
- αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα
- πρώιμη εμφάνιση ρυτίδων στο δέρμα
- θαμπή επιδερμίδα
- προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση
- άλλες αισθητικές επιπτώσεις, όπως κίτρινα δάχτυλα και νύχια, δύσοσμα μαλλιά και ρούχα.
Άλλες επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος
Εκτός από την υγεία, το κάπνισμα επηρεάζει και τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται εξαιτίας των ποσών που δαπανώνται σε καπνικά προϊόντα. Τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να δαπανώνται σε υγιεινές τροφές, ψυχαγωγικές εμπειρίες ή άλλα μέσα προαγωγής της ποιότητας ζωής των παιδιών και όλης της οικογένειας.
Εκτός αυτού, ο καπνός που κυκλοφορεί στο σπίτι μολύνει τα έπιπλα, τις κουρτίνες και τα χαλιά. Σταδιακά, οι τοίχοι κιτρινίζουν από την πίσσα που απορροφούν και αναδίδουν μια δυσάρεστη οσμή.
💡Το γνωρίζατε; Τα 10 καλύτερα φυτά εσωτερικού χώρου
Επιπτώσεις καπνίσματος στην οικογένεια
Ας μην ξεχνάμε τον ρόλο που παίζουν οι γονείς ως πρότυπα. Κάθε μητέρα και πατέρας οφείλειουν να λειτουργούν ως παράδειγμα προς μίμηση. Τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται τις συμπεριφορές των γονιών. Έτσι, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει ότι ένα παιδί καπνιστών έχει πιθανότητα 24% να αρχίσει το κάπνισμα. Το ποσοστό μειώνεται στο 12% για τα παιδιά γονιών που δεν καπνίζουν. Επομένως, η κακή συνήθεια του καπνίσματος είναι σαν ενός είδους κληρονομικό χαρακτηριστικό.
Συχνές ερωτήσεις
Ο ατμός από το ηλεκτρονικό τσιγάρο κάνει κακό στα παιδιά;
Ναι, το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι επιβλαβές για τα παιδιά και τους εφήβους. Στα υγρά που χρησιμοποιούνται για «άτμισμα» έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 22 τοξικές ουσίες.
Πώς ορίζεται ο παθητικός καπνιστής;
Παθητικός καπνιστής είναι το άτομο που, παρότι δεν καπνίζει, εκτίθεται στον καπνό που εκπνέουν οι γύρω του ή στον καπνό που εκλύεται από τα αναμμένα τσιγάρα.
Όταν γινόμαστε γονείς, είναι πολύ σημαντικό να φροντίζουμε για το μέλλον της οικογένειάς μας. Η Generali προσφέρει προγράμματα ασφάλισης υγείας τα οποία παρέχουν ανά πάσα στιγμή εύκολη πρόσβαση σε πλήθος γιατρών όλων των ειδικοτήτων, πολυάριθμα νοσηλευτικά ιδρύματα και διαγνωστικά κέντρα, όλα τους σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές.
