Τι είναι η αρθρίτιδα; Πώς εμφανίζεται και πάνω από όλα πώς αντιμετωπίζεται; Η καλή ενημέρωση για την αρθρίτιδα – ιδίως για τη διαχείριση του πόνου και τις καινοτόμες θεραπείες– μπορεί να βοηθήσει πολύ ώστε εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο να ζείτε καλά παρά το πρόβλημα. Οι ειδικοί του Arthritis Action στο Ηνωμένο Βασίλειο μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε όλα τα ερωτήματα που σχετίζονται με την πάθηση και να έχουμε ποιότητα ζωής παρά την ασθένεια.
Τι είναι η αρθρίτιδα;
Η αρθρίτιδα εκδηλώνεται με πολλές μορφές και μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, όχι μόνο στους ηλικιωμένους. Περισσότεροι από 350 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αρθρίτιδα, έτσι οι αρθρικές διαταραχές αποτελούν μια από τις κυριότερες αιτίες πόνου και αναπηρίας παγκοσμίως1. Αρθρίτιδα σημαίνει φλεγμονή στις αρθρώσεις. Η φλεγμονή εντάσσεται στην κανονική διαδικασία επούλωσης του σώματος. Άρα, η αρθρίτιδα είναι σαν μελανιά με πρήξιμο μέσα στις αρθρώσεις που μπορεί να προκαλέσει πόνο και δυσκαμψία.
Η αρθρίτιδα δεν έχει μόνο μία αιτία. Υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν ολόκληρες οικογένειες ή πλήττουν περισσότερο το ένα φύλο. Άλλος παράγοντας είναι η ηλικία. Η οστεοαρθρίτιδα είναι ένα πρόβλημα που εμφανίζεται συνήθως σε προχωρημένη ηλικία. Άλλοι τύποι αρθρίτιδας, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σπονδυλοαρθροπάθεια, συνήθως ξεκινούν στην αρχή της ενήλικης ζωής. Η πρόκληση βλάβης σε μια άρθρωση, όπως το σπάσιμο ενός οστού, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας σε μεγαλύτερη ηλικία. Άλλοι τύποι μπορεί να εκδηλωθούν εξαιτίας ορισμένων μολύνσεων. Τέλος, ο τρόπος ζωής παίζει κι αυτός τον ρόλο του. Για παράδειγμα, η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει κρίση ουρικής αρθρίτιδας, ενώ το κάπνισμα συνδέεται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
«Το σωματικό βάρος έχει στενή σχέση με την αρθρίτιδα» λέει ο Μάρτιν Λάου, επιστήμονας διαιτολόγος στο Arthritis Action. «Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για την οστεοαρθρίτιδα, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και την ουρική αρθρίτιδα, τους τρεις πιο συχνούς τύπους αρθρίτιδας. Για παράδειγμα, η οστεοαρθρίτιδα είναι πιο συχνή – και πιο επώδυνη – στα υπέρβαρα άτομα, γιατί το περιττό βάρος ασκεί πρόσθετη πίεση στις αρθρώσεις που υποστηρίζουν το βάρος του σώματος».
Μια πολύ σημαντική μελέτη2 διαπίστωσε ότι η απώλεια μισού κιλού έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η πίεση στα γόνατα περίπου κατά δύο κιλά ανά βήμα. Για όσους πάσχουν από φλεγμονώδη αρθρίτιδα, η απώλεια βάρους ίσως αυξήσει τις πιθανότητες ύφεσης της νόσου.
Ποιες είναι οι καινοτόμες θεραπείες της αρθρίτιδας
Οι πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η προσέγγιση της “αυτοδιαχείρισης” του πόνου της αρθρίτιδας μπορεί να βελτιώσει κατά πολύ την ποιότητα ζωής του ατόμου. Με απλά λόγια, σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, ο ασθενής διαχειρίζεται την κατάσταση μόνος του, με διάφορες μεθόδους αντιμετώπισης των σωματικών και των ψυχικών επιπτώσεων της αρθρίτιδας. Τέτοιες μέθοδοι είναι η άσκηση, ο έλεγχος του βάρους, η διαχείριση του πόνου και η υγιεινή διατροφή. Επειδή η αρθρίτιδα επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο διαφορετικά, καθένας μπορεί να επιλέξει όσες τεχνικές διαπιστώσει ότι τον ωφελούν περισσότερο.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη σχετική έρευνα του Arthritis Action3, το 64% των ασθενών με αρθρίτιδα έκριναν ότι ήταν χρήσιμη η αυτοδιαχείριση. Καλό είναι όμως, να γίνεται χωρίς υπερβολές, για να είναι ασφαλής και να μην ακολουθούνται ακραίες δίαιτες χωρίς ιατρική συμβουλή και να είστε επιφυλακτικοί με όσα φάρμακα ή τεχνικές ισχυρίζονται ότι θεραπεύουν την αρθρίτιδα, γιατί κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Διαχείριση του πόνου της αρθρίτιδας
Η έλλειψη άσκησης αποδυναμώνει τους μύες και δεν μπορούν να υποστηρίξουν καλά τις αρθρώσεις, προκαλώντας πόνο και αστάθεια. Επομένως είναι απαραίτητο να παραμένετε δραστήριοι. Ασκήσεις όπως η ποδηλασία και η κολύμβηση, «χαμηλής πρόσκρουσης» δηλαδή, προσφέρονται για την ελαχιστοποίηση των κραδασμών στην επιφάνεια των αρθρώσεων. Βέβαια, το πόσο πρέπει να αποφεύγονται οι ασκήσεις υψηλής πρόσκρουσης εξαρτάται κυρίως από το πόσο δραστήριος και κινητικός είναι ο ασθενής. Πολλοί άνθρωποι με αρθρίτιδα μπορούν να έχουν τέτοιες δραστηριότητες αποφεύγοντας τις κινήσεις που θα επιβάρυναν τις επώδυνες αρθρώσεις τους.
Μπορείτε να δοκιμάσετε ακόμη και απλές καθιστικές ασκήσεις ή να παρακολουθήσετε προγράμματα γυμναστικής “φιλικά προς τις αρθρώσεις” για να ανακτήσετε τη δύναμή σας. Μόλις νιώσετε πιο άνετα, μπορείτε να δοκιμάσετε μια δραστηριότητα που απολαμβάνετε για να συνεχίσετε να κινείστε και να διατηρήσετε τα ευεργετικά οφέλη. Αν δεν έχετε συνηθίσει να γυμνάζεστε, είναι σημαντικό να προχωράτε σιγά-σιγά για να αποφύγετε τον αρχικό πόνο. Είναι απαραίτητο να θέτετε ρεαλιστικούς και επιτεύξιμους στόχους.
Ορισμένα άτομα τα ανακουφίζει η χρήση πάγου τυλιγμένου σε μια πετσέτα καθώς μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή των αρθρώσεων. Παράλληλα, άλλοι βρίσκουν πιο ωφέλιμη τη χρήση ενός ζεστού επιθέματος ή μιας θερμοφόρας. Δεν υπάρχει μια μέθοδος που ταιριάζει σε όλους. Πειραματιστείτε και δείτε τι είναι πιο αποτελεσματικό για εσάς.
«Ο πόνος της αρθρίτιδας μπορεί να προκαλέσει κακή διάθεση ή κατάθλιψη», αναφέρει η δρ Χόλντεν από την Arthritis Action. «Ευτυχώς, ο πόνος συχνά έρχεται και φεύγει, κάποιες φορές ακόμη και εντελώς. Αν τις κακές ημέρες θυμάστε ότι ο πόνος περνάει και παραμένετε θετικοί, μπορείτε πραγματικά να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Εξίσου ωφέλιμες είναι και οι απλές τεχνικές διαχείρισης του πόνου, όπως η χαλάρωση, ο διαλογισμός και η απαρίθμηση όσων καλών έχουμε στη ζωή μας».
Βοηθήματα για την αρθρίτιδα
«Η χρήση των αρθρώσεών σας δεν θα επιδεινώσει την αρθρίτιδά σας», λέει η δρ Χόλντεν. «Ωστόσο, η αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει πόνο και μυϊκή αδυναμία που μπορεί να δυσκολέψουν το πιάσιμο αντικειμένων και τις καθημερινές ασχολίες. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά εργαλεία που μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε τις δουλειές σας, να αποφεύγετε τον πόνο και να παραμένετε ανεξάρτητοι. Για παράδειγμα, υπάρχουν διακόπτες βρύσης που γυρίζουν εύκολα, μηχανισμοί που σας βοηθούν να ντύνεστε και να σηκώνεστε από τις καρέκλες, και άλλα πολλά. Για περισσότερες συμβουλές για χρήσιμα βοηθήματα ή μετατροπές στο σπίτι, ζητήστε από τον γιατρό σας να σας παραπέμψει σε εργοθεραπευτή, ο οποίος θα μπορέσει να σας βοηθήσει.
Συζητήστε με τον γιατρό σας για την αρθρίτιδα
Είναι σκόπιμο να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τυχόν μεγάλες αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης του προβλήματός σας ώστε να σας δώσει συμβουλές βάσει των ιδιαιτεροτήτων σας. Τα άτομα με φλεγμονώδη αρθρίτιδα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν άλλες παθήσεις, όπως καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό και οστεοπόρωση. Επομένως, είναι σημαντικό να κάνετε τακτικά τσεκάπ με τον γιατρό σας για να εντοπίσετε αυτές τις καταστάσεις εγκαίρως και να μειώσετε τα μακροπρόθεσμα προβλήματα.
Ασφαλιστικό Tip: Με το Life On της Generali μπορείτε να είστε σίγουροι ότι κάποιος θα σας φροντίζει καθημερινά, από την πρόληψη έως και την τριτοβάθμια περίθαλψη.
Πηγές
1. Global RA Network (n.d.) ‘About Arthritis and RA’. Διατίθεται εδώ. ↩︎
2. Messier, S. P., Gutekunst, D. J., Davis, G. And DeVita, P. (2005) ‘Weight loss reduces knee‐joint loads in overweight and obese older adults with knee osteoarthritis’, Arthritis and Rheumatism, Vol. 52, Issue 7. Διατίθεται εδώ. ↩︎
3. Gunstone, B., Piggott, L., Gosschalk, K. and Rowe, J. (2005) Arthritis: The Impact on Daily Life, Arthritis Action and YouGov, 2018. Διατίθεται εδώ. ↩︎
