Διαβήτης: Αίτια, συμπτώματα και πρόληψη

Σήμερα 425 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με διαβήτη, και το νούμερο αυξάνεται κάθε χρόνο με γοργούς ρυθμούς. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με πολλές καθιστικές ώρες στο γραφείο και τον καναπέ, σε συνδυασμό με την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και την κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε «απλούς» υδατάνθρακες και «κακά» λιπαρά, προκαλεί όλο και μεγαλύτερη αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του διαβήτη στη ζωή μας. Το 90% των περιπτώσεων είναι Διαβήτης Τύπου 2, ο οποίος μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό ένα υιοθετήσουμε μια υγιεινή διατροφή και εντάξουμε την άσκηση στη ζωή μας.

Τι είναι ο διαβήτης;

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών. Η κύρια και κοινή διαταραχή σε όλες τις μορφές διαβήτη είναι η υπεργλυκαιμία, δηλαδή οι αυξημένες τιμές γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε το διαβήτη πρέπει να αντιληφθούμε το ρόλο της γλυκόζης και της ινσουλίνης στο σώμα μας. Όταν τρώμε ένα γεύμα, αυτό διασπάται στο έντερο σε σάκχαρα. Το κύριο σάκχαρο που περνά στο αίμα, ονομάζεται γλυκόζη και ένα μέρος του χρησιμοποιείται για ενέργεια. Το υπόλοιπο μετατρέπεται σε γλυκογόνο ή λίπος (που πρόκειται για τις αποθήκες ενέργειας). Παράλληλα, το πάγκρεας παράγει την ινσουλίνη, μία ορμόνη που ρυθμίζει τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα. Ο διαβήτης εμφανίζεται όταν το σώμα είτε δεν παράγει ινσουλίνη, είτε δεν μπορεί να την χρησιμοποιήσει σωστά.  Αυτή η διαφορά είναι που δημιουργεί και τους δύο τύπους διαβήτη, τον Τύπο 1 και τον Τύπο 2.

Τι είναι ο Διαβήτης Τύπου 1;

Ο Διαβήτης Τύπου 1 είναι ο λιγότερο συνηθισμένος από τους δύο (περίπου 10% των διαβητικών) και εμφανίζεται όταν το σώμα παράγει μικρή ή καθόλου ινσουλίνη. Ο Διαβήτης Τύπου 1 εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά ή σε νεαρούς ενήλικες και προς το παρόν δεν έχει βρεθεί τρόπος πρόληψης.

Τι είναι ο Διαβήτης Τύπου 2;

Ο Διαβήτης Τύπου 2 αποτελεί το 90% των περιπτώσεων και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες. Η ανάπτυξή του οφείλεται στο γεγονός ότι η παραγωγή της ινσουλίνης δεν επαρκεί για τις ανάγκες του σώματος ή τα κύτταρα του σώματος δεν χρησιμοποιούν σωστά την ινσουλίνη, φαινόμενο που ονομάζεται «ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη».

Τι προκαλεί τον Τύπο 1 και τον Τύπο 2;

Ο Διαβήτης Τύπου 1 προκαλείται όταν το σώμα σας επιτεθεί στα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη γλυκόζη με αποτέλεσμα να αυξάνεται. Οι αιτίες πρόκλησης δεν είναι γνωστές, αλλά έχουν συνδεθεί με ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών συνθηκών. Για παράδειγμα, ένα οικογενειακό ιστορικό διαβήτη μπορεί να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο.

Ο Διαβήτης Τύπου 2 προκαλείται όταν ο οργανισμός δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη, με αποτέλεσμα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα να αυξάνονται. Παρόλο που ένας από τους παράγοντες εμφάνισης του Διαβήτη Τύπου 2 είναι το οικογενειακό ιστορικό, οι παράγοντες του τρόπου ζωής όπως η διατροφή, η σωματική άσκηση, το κάπνισμα κ.α. παίζουν σημαντικό ρόλο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα και για τους δύο τύπους είναι παρόμοια, με κύρια διαφορά το χρονικό πλαίσιο εμφάνισής τους. Τα συμπτώματα του Τύπου 1 συνήθως εμφανίζονται αρκετά ξαφνικά, ενώ για τον Τύπο 2 μπορεί να χρειαστούν πολλά χρόνια για να παρουσιαστούν. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Συνεχής αίσθηση δίψας
• Ξαφνική απώλεια βάρους
• Έλλειψη ενέργειας, κόπωση
• Συχνουρία
• Συνεχής πείνα
• Θολή όραση
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια και τα πόδια
• Συχνές δερματικές λοιμώξεις
• Αργή επούλωσης των πληγών

Πώς μπορώ να αποτρέψω την εμφάνιση διαβήτη;

Δεδομένου ότι οι αιτίες πρόκλησης Διαβήτη Τύπου 1 δεν είναι γνωστές, δυστυχώς δεν έχει βρεθεί και τρόπος πρόληψης.

Από την άλλη, για το Διαβήτη Τύπου 2 που πλήττει το 90% των περιπτώσεων, υπάρχουν διάφορα μέτρα που μπορεί κανείς να πάρει για να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής του. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι ένα 90% των περιπτώσεων Διαβήτη Τύπου 2 θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί με σωστή διατροφή και άσκηση.

Η παχυσαρκία θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει το 80 έως 85% του κινδύνου εμφάνισης Διαβήτη Τύπου 2, που σημαίνει ότι η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, παράλληλα με μια υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική άσκηση και διακοπή ή αποφυγή του καπνίσματος, είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη της εμφάνισής του.

Κάποια πρώτα βήματα για την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής περιλαμβάνουν την αντικατάσταση κορεσμένων λίπων, όπως το τυρί και το βούτυρο, με ακόρεστα λίπη που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί, οι ελιές και τα φυτικά έλαια. Επιπλέον, δοκιμάστε να αυξήσετε την πρόσληψη νερού, σιτηρών, φρούτων και λαχανικών και να αποφεύγετε την υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ και ζάχαρης. Ένας συνδυασμός αερόβιων ασκήσεων όπως η κολύμβηση και το τζόκινγκ, με ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι επίσης απαραίτητος για τη διατήρηση ενός υγιούς επιπέδου σακχάρου στο αίμα.

Ασφαλιστικό Tip: Να θυμάστε ότι οι τακτικοί έλεγχοι υγείας είναι απαραίτητοι για την παρακολούθηση των επιπέδων του σακχάρου, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης. Μην ξεχνάτε λοιπόν να κλείνετε το ετήσιο check up που σας προσφέρουν όλα μας τα Προγράμματα Υγείας.