Πόσος καιρός έχει περάσει από το τελευταίο σας check-up; Το ότι νιώθετε υγιείς δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνετε τακτικά check-up. Είναι σημαντικά για την πρόληψη ασθενειών και την έγκαιρη διάγνωση, βοηθώντας σας να ζείτε με υγεία.
Σήμερα, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του ΠΟΥ, οι προληπτικοί έλεγχοι υγείας αποτελούν το βασικό στοιχείο προαγωγής της υγείας, με τις αντίστοιχες παρεμβάσεις να αφορούν τις στοχευμένες δραστηριότητες που εφαρμόζονται σε μια προσπάθεια πρόληψης των σύγχρονων ασθενειών. Απώτερος στόχος τους είναι η προαγωγή της δημόσιας υγείας.
Τι περιλαμβάνει, όμως, ένας ολοκληρωμένος προληπτικός έλεγχος υγείας; Και πόσο συχνά πρέπει να γίνεται;
Θα βρείτε όλες τις απαντήσεις σε αυτό το άρθρο!
Τι είναι τα check-up και γιατί είναι τόσο σημαντικά;
Το check-up είναι ένας ιατρικός έλεγχος που αποτυπώνει τη γενική κατάσταση της υγείας μας. Περιλαμβάνει σωματική εξέταση από γιατρό, ενίοτε και ερωτήσεις για την ψυχική υγεία.
Επίσης, ελέγχονται πιθανοί παράγοντες επικινδυνότητας, στο πλαίσιο πρόληψης μελλοντικών ασθενειών. Για παράδειγμα, έχει διαπιστωθεί ότι τα άτομα ηλικίας 55 ετών με αυξημένη χοληστερίνη και αρτηριακή πίεση έχουν και αυξημένη πιθανότητα καρδιαγγειακού επεισοδίου (30% οι άνδρες και 20% οι γυναίκες).
Η διενέργεια ενός περιοδικού, πλήρους ιατρικού ελέγχου είναι σημαντική, καθώς εξασφαλίζει μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, αλλά και πιο υγιή ζωή. Παρά ταύτα, πολλοί δεν ακολουθούν αυτές τις συστάσεις.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως οι ιατρικές εξετάσεις είναι απαραίτητες διά νόμου για την έκδοση ορισμένων αδειών (π.χ. άδεια οπλοφορίας και οδήγησης) στην Ελλάδα.
Τύποι check-up
Υπάρχουν πολλών ειδών check-up, ανάλογα με την απαιτούμενη λεπτομέρεια ή τον επιδιωκόμενο στόχο.
- Βασικό check-up. Αυτού του είδους το check-up συνήθως περιλαμβάνει: λήψη ιατρικού ιστορικού· σωματική εξέταση· εξέταση ούρων και αίματος. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ακτινογραφία θώρακα.
- Προληπτικός έλεγχος. Επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό ασθενειών μέσω σωματικής εξέτασης και μελέτης των συνηθειών του εξεταζόμενου. Γνωρίζοντας κάθε πότε και πώς κινείστε ή γυμνάζεστε, καθώς και πόσο συχνά τρώτε και τι τρώτε, ο γιατρός μπορεί να επισημάνει πιθανά μελλοντικά προβλήματα υγείας. Καλό είναι να προγραμματίζετε και αυτού του είδους τους ελέγχους, οι οποίοι μπορούν να γίνουν σε δομή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΤΟΜΥ, κέντρο υγείας, τοπικό ιατρείο).
- Διαγνωστικός έλεγχος. Επιτρέπει την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της ύπαρξης ορισμένου προβλήματος. Ένας προληπτικός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε πιο στοχευμένους διαγνωστικούς ελέγχους.
- Πλήρης ιατρικός έλεγχος. Αξιολογείται με τρόπο εξαντλητικό η κατάσταση του οργανισμού του ατόμου. Βάσει παραγόντων όπως η ηλικία, το φύλο και το ιατρικό ιστορικό, μπορούν επίσης να διεξαχθούν πιο στοχευμένοι έλεγχοι. Πριν από ένα πλήρες check-up, χρειάζεται κατάλληλη προετοιμασία από τον εξεταζόμενο. Μεταξύ άλλων, πρέπει να μάθει το ιατρικό ιστορικό των συγγενών α΄ βαθμού, για να μπορέσει να απαντήσει με ακρίβεια στις ερωτήσεις του ειδικού. Εκτός από τους βασικούς ελέγχους, συχνά εκτελούνται και αναπνευστικοί έλεγχοι, για να διαπιστωθεί η χωρητικότητα των πνευμόνων, όπως επίσης υπερηχογραφήματα και τεστ κοπώσεως.
- Στοχευμένο check-up. Αυτού του είδους η πλήρης και ολοκληρωμένη ιατρική ανάλυση έχει ως στόχο τη μελέτη της λειτουργίας ενός ορισμένου συστήματος. Ίσως ζητηθεί εξαιτίας συγκεκριμένου προβλήματος ή απλώς για προληπτικούς λόγους. Υπάρχουν πολλών ειδών στοχευμένοι έλεγχοι: καρδιολογικοί, πνευμονολογικοί, γαστρεντερολογικοί, ουρολογικοί και ογκολογικοί.
Συχνότητα check-up κατά ηλικία
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η συνιστώμενη συχνότητα των ιατρικών ελέγχων μεταβάλλεται με την ηλικία:
- Έως την ηλικία των 40, συνιστάται να κάνετε check-up κάθε 4 έτη.
- Από τα 40 έως τα 60, καλό είναι να ελέγχεστε από γιατρό κάθε 2 έτη.
- Από τα 60 και πάν, είναι σημαντικό να υποβάλλεστε σε ετήσιο check-up.
Ανεξάρτητα από αυτές τις συστάσεις, η κατάσταση της υγείας του ατόμου μπορεί να επηρεάσει τη βέλτιστη συχνότητα εκτέλεσης τακτικού ελέγχου. Αν πάσχετε από μια νόσο, αν έχετε γενετική προδιάθεση ή απλώς ανησυχείτε για μια πτυχή της υγείας σας, μην διστάσετε να επισκεφθείτε τον/τη γιατρό σας.
Μάλιστα, ορισμένους ειδικούς καλό είναι να τους επισκέπτεστε πιο συχνά, για να παρακολουθείτε την πιθανή εμφάνιση ασθενειών. Δείτε σε αυτό το βίντεο ποιες είναι εκείνες οι ιατρικές ειδικότητες που αμελούν να συμβουλευτούν οι περισσότεροι, ενώ δεν θα έπρεπε.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένας προληπτικός έλεγχος
Ένα σωστό check-up πρέπει να ξεκινά με ένα σύντομο ερωτηματολόγιο, όπου ο γιατρός ρωτά την ηλικία και τις καθημερινές συνήθειες του ατόμου.
Συνήθως, γίνονται ερωτήσεις για τη διατροφή, τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου, τις αλλεργίες, προϋπάρχουσες παθήσεις και την κατανάλωση καπνού και αλκοόλ.
Επίσης, καλό είναι να γίνεται σειρά σωματικών τεστ. Γνωρίζετε τι περιλαμβάνει ένα check-up; Ας δούμε μαζί εδώ!
Σωματική εξέταση
Κατά τη σωματική εξέταση, μετριούνται το βάρος, το ύψος, η πίεση και οι καρδιακοί παλμοί του ατόμου. Ο γιατρός μπορεί επίσης να εξετάσει τις βλεννογόνους, το στόμα και την επιδερμίδα.
Επίσης, ακροάζεται την καρδιά και τους πνεύμονες, ψηλαφεί την κοιλιά, παρατηρεί την κινητικότητα των αρθρώσεων και αξιολογεί την κυκλοφορία του αίματος.
Προτού προχωρήσουμε, μάθετε πώς τα προβιοτικά μπορούν να συμβάλουν στην καλή κατάσταση του εντέρου και τη γενικότερη ευεξία.
Εξετάσεις αίματος
Ένα πλήρες ιατρικό check-up περιλαμβάνει αιματολογική εξέταση. Σε αυτήν, ο γιατρός κοιτάζει τις τιμές για τα τριγλυκερίδια, τη γλυκόζη και τη C‑αντιδρώσα πρωτεΐνη.
Ο γιατρός μπορεί, επίσης, να ελέγχει το επίπεδο χοληστερίνης, για να προλάβει πιθανά καρδιαγγειακά νοσήματα. Ακόμη, κοιτάζει μετρήσεις, βάσει των οποίων μπορεί να διαπιστώσει αναιμία, διαβήτη ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Θυμηθείτε! Πριν την αιμοληψία για εξέταση αίματος πρέπει να μην έχετε φάει για 8 με 12 ώρες. Επίσης, συνιστάται να μην έχετε καπνίσει.
Εξετάσεις ούρων
Άλλος τρόπος με τον οποίο μπορεί να εκτιμηθεί η κατάσταση της υγείας σας σε ένα check-up είναι η διενέργεια εξέτασης ούρων. Χάρη σε αυτήν, μπορεί να διαγνωστούν προβλήματα στα νεφρά ή σε άλλα όργανα του ουροποιητικού, καθώς και να ελεγχθεί αν τα ούρα έχουν σωστό pH.
Όσο απίστευτο και αν φαίνεται, τα ούρα μπορεί να περιέχουν μικροσκοπικά σωματίδια που υποδεικνύουν ασθένειες. Άρα, η εξέταση ούρων μπορεί να συμβάλει στην πρόληψή τους.
Όραση και ακοή
Ο έλεγχος ακουστικής οξύτητας δείχνει αν έχετε υποστεί απώλεια ακοής. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι μέρος της ακοής σας έχετε χάσει και αν είναι σοβαρό, διότι δραστηριότητες όπως η οδήγηση ίσως καταστούν επικίνδυνες για άτομα με βαρηκοΐα.
Μπορεί επίσης να διενεργηθούν δοκιμή αναγνώρισης φράσεων και λέξεων, δοκιμή αναγνώρισης καθαρών τόνων με ακοόμετρο ή μέτρηση ακουστικών αντανακλαστικών. Αλλά μην ανησυχείτε! Δεν υπάρχει κίνδυνος να βλάψουν την ακοή σας ούτε προϋποθέτουν ιδιαίτερη προετοιμασία.
Από την άλλη, οι οφθαλμολογικές εξετάσεις δεν έχουν ως σκοπό να εντοπίσουν μόνο προβλήματα όρασης, αλλά και πιθανές ασθένειες μέσω ειδικών διαγνωστικών ελέγχων.
Ο οφθαλμίατρος εξετάζει την κοντινή όραση, τη μακρινή όραση, το δεξιό μάτι, το αριστερό μάτι, καθώς και τα δύο μάτια ταυτόχρονα. Δεν χρειάζεται προετοιμασία, αλλά μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί τα γυαλιά σας, αν φοράτε.
Στο άρθρο «6 + 1 συμβουλές για την υγεία των ματιών σας» μπορείτε να δείτε πώς να φροντίζετε την όρασή σας καθημερινά.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Μπορεί να εντοπίσει αρτηριακούς φραγμούς και καρδιακή ανεπάρκεια. Μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στον εντοπισμό καρδιακών επεισοδίων και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Καθώς πρόκειται για ανώδυνη εξέταση που δεν επιβαρύνει τον οργανισμό, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας.
Άλλες ιατρικές εξετάσεις
Ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος
Οι γυναίκες συνιστάται να επισκέπτονται τον γυναικολόγο μία φορά τον χρόνο. Ο γυναικολογικός έλεγχος συνήθως περιλαμβάνει τεστ ΠΑΠ, για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων και έλεγχο μαστού. Εκτός αυτού, προσφέρει μια άριστη ευκαιρία να συζητήσετε περί εγκυμοσύνης, σεξουαλικών σχέσεων ή λήψη αντισυλληπτικών.
Σύμφωνα με έρευνα, μόνο 2 στις 10 Ελληνίδες κάνουν τακτικά τεστ ΠΑΠ.
Ουρολογικός έλεγχος (προστάτης, έντερο, ορθό)
Από την ηλικία των 50 ετών, επιβάλλεται το ραντεβού με ουρολόγο. Ο καρκίνος του προστάτη –όπως και ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες– μπορεί να θεραπευτεί πολύ πιο αποτελεσματικά αν έχει διαγνωστεί έγκαιρα.
Ο ειδικός θα σας κάνει ερωτήσεις για τις σεξουαλικές και ουρητικές σας συνήθειες. Κανονικά διενεργείται εξέταση του πέους, των όρχεων και του προστάτη –ο τελευταίος με ψηφιακή εξέταση του ορθού.
Ιατρικός έλεγχος εργαζομένων
Σε αυτού του είδους την ιατρική εξέταση, γίνονται ερωτήσεις στον εργαζόμενο για τις συνήθειές του. Επίσης, συχνά ελέγχονται η όραση και η ακοή και διενεργούνται αναλύσεις αίματος και ούρων.
Σε χειρωνακτικές εργασίες με αυξημένη επικινδυνότητα για συγκεκριμένα προβλήματα υγείας περιλαμβάνονται και εξειδικευμένοι έλεγχοι.
Τα αποτελέσματα αποστέλλονται μόνο στους υπαλλήλους με απόλυτη εχεμύθεια.
Προληπτικός έλεγχος αθλητών
Ο σκοπός ενός αθλητικού προληπτικού ελέγχου είναι να διερευνήσει αν υπάρχουν αντενδείξεις για τη συμμετοχή σε ορισμένη αθλητική δραστηριότητα. Επίσης, εκτιμάται η προδιάθεση εμφάνισης τραυματισμών ή παθήσεων βάσει του οικογενειακού ιστορικού του αθλητή.
Ο γιατρός καταγράφει το βάρος, το ύψος και τη μυϊκή μάζα του αθλητή. Επίσης, καταγράφει βασικά στοιχεία όπως θερμοκρασία, καρδιακοί παλμοί και αρτηριακή πίεση. Τέλος, ανάλογα με το άθλημα, μπορεί να μετρήσει στοιχεία όπως η πνευμονική χωρητικότητα.
Παιδιατρικός έλεγχος
Τα πρώτα έτη της ζωής ενός παιδιού είναι πολύ σημαντικά για τη σωστή ανάπτυξη. Για αυτόν τον λόγο, οι γονείς πρέπει να μεριμνούν για όλα τα απαραίτητα παιδιατρικά check-up . Ο γιατρός εξετάζει το παιδί και χορηγεί τα εμβόλια που είναι υποχρεωτικά για την ηλικία του.
Γνωρίζετε ποιο είναι το πρόγραμμα εμβολιασμού στην Ελλάδα; Μάθετε όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα παιδικά εμβόλια.
Γηριατρικός έλεγχος
Όσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε την υγεία των νέων, άλλο τόσο είναι να φροντίζουμε εκείνη των ηλικιωμένων, οι οποίοι γίνονται ολοένα πιο ευπαθείς όσο περνά ο χρόνος.
Για αυτόν τον λόγο, συνιστάται να υποβάλλονται οι ηλικιωμένοι σε τακτικά check-up, τουλάχιστον μία φορά σε ετήσια βάση. Επίσης, συνιστάται να διεξάγονται αναλύσεις αίματος και ούρων, γυναικολογικοί έλεγχοι και προληπτικές εξετάσεις, για νοσήματα τα οποία εμφανίζονται στους γηραιότερους με μεγαλύτερη συχνότητα ή σοβαρότητα.
Στην GENERALI, έχουμε πλήθος ασφαλιστικών προγραμμάτων υγείας, για να επιλέξετε όποιο ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες σας. Αν δεν μπορείτε να αποφασίσετε, επικοινωνήστε μαζί μας για να σας κατευθύνουμε, χωρίς καμία υποχρέωση εκ μέρους σας.
Υγεία
Αυτοκίνητο
Σπίτι
Αποταμίευση
Ταξίδι
Επιχείρηση