Η ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής είναι μία πολύ λεπτή γραμμή, σε ένα πλαίσιο διαφορετική και για τον καθένα, η οποία όμως μπορεί να επηρρεάσει σοβαρά την ψυχική μας υγεία. Μάλιστα σύμφωνα με μία έρευνα, οι Έλληνες εργάζονται 2.109 ώρες τον χρόνο, πολύ περισσότερες από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι 1.749 ώρες. Σε συνέχεια λοιπόν του προηγούμενου άρθρου μας για την εργασιακή εξουθένωση διαβάστε παρακάτω μερικούς ακόμα τρόπους που μπορείτε να αναβαθμίσετε την ποιότητα ζωής σας.
Μήπως είστε πάντα διαθέσιμοι;
Τα όρια μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής είναι πια δυσδιάκριτα, ειδικά στο νέο πλαίσιο εργασίας μετά τον κορωνοϊό όπου πολλοί εργαζόμενοι δουλεύουν από το σπίτι. Παρόλο που οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 έκαναν ακόμη πιο εμφανείς αυτές τις δυσκολίες, το φαινόμενο της εξουθένωσης λόγω των αυξημένων απαιτήσεων της εργασιακής και της προσωπικής ζωής δεν είναι κάτι καινούργιο. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο δυτικός τρόπος ζωής κινείται ολοταχώς προς την κατεύθυνση της μόνιμης διαθεσιμότητας. Εξαιτίας αυτής της αδιάκοπης απαίτησης ακραίας παραγωγικότητας και αποδοτικότητας, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται εντελώς εξουθενωμένοι και εξαντλημένοι από την εύλογη δυσκολία τους να ανταπεξέλθουν.
Συνειδητοποιείστε ότι η λίστα των καθηκόντων σας δεν αποτελεί αντανάκλαση της προσωπικής αξίας σας. Μπορείτε να κάνετε ένα διάλειμμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορείτε να τα καταφέρετε ή ότι έχετε χάσει τον έλεγχο. Συγκεκριμένα, αν φροντίζετε να ξεκουράζεστε τακτικά, είναι ο μόνος τρόπος να είστε σίγουροι ότι θα μπορείτε να τα έχετε όλα υπό έλεγχο.
Με το να είστε συνεχώς πολυάσχολοι, αποσπάτε την προσοχή σας ίσως από δυσάρεστα συναισθήματα. Αυτό το πρόσχημα σας δίνει τη δυνατότητα, προσωρινά μόνο, να αποφύγετε αρνητικά συναισθήματα ή γενικότερα ερωτήματα γύρω από τη ζωή σας. Ως αποτέλεσμα, γίνεστε εργασιομανείς, δίνετε σπάνια προτεραιότητα στην ξεκούραση ή συνεχίζετε να φορτώνετε το πρόγραμμά σας αδιάκοπα με νέα καθήκοντα. Να είστε ειλικρινής με τον εαυτό σας, μιλήστε στους φίλους σας ή αναζητήστε τη βοήθεια επαγγελματία.
Εάν το φυσιολογικό όριο ανάμεσα στο γραφείο και το σπίτι σας δεν υφίσταται πλέον, ίσως είναι ώρα να θέσετε νέα όρια. Χρησιμοποιήστε χρονόμετρα για να θυμάστε να κάνετε διάλειμμα ή πηγαίνετε για περίπατο ή τρέξιμο την ώρα που κανονικά θα φεύγατε από τη δουλειά σας. Αναγκάζοντας τον εαυτό σας να σηκωθεί και να απομακρυνθεί από το γραφείο, σπάτε τον κύκλο της ενδόμυχης ανάγκης σας να κάνετε ακόμη περισσότερα πράγματα.
Έχετε επίγνωση των ανθυγιεινών συνηθειών σας;
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, συνδέονται άμεσα με ανθυγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείτε έναν φαύλο κύκλο, αφού τα καταθλιπτικά συναισθήματα συνεπάγονται ακόμη περισσότερες ανθυγιεινές επιλογές. Αποφύγετε το κάπνισμα, την κατάχρηση αλκοόλ, την έλλειψη άσκησης και ύπνου και την ανθυγιεινή διατροφή. Δεν θα σας βοηθήσουν να λύσετε τα προβλήματά σας, αντίθετα θα σας δημιουργήσουν ακόμη περισσότερα.
Πολλές φορές, οι βλαβερές συνήθειες ή η διατάραξη του συνηθισμένου σας προγράμματος μπορεί να οφείλονται στην παρεμβολή ενός άλλου παράγοντα, που σας ωθεί να ξεχάσετε τις καλές σας συνήθειες. Μπορεί να είναι ο μεγάλος φόρτος εργασίας, αρνητικά συναισθήματα ή η αίσθηση εξουθένωσης. Υπάρχει ο κίνδυνος αυτά τα επιβαρυντικά συναισθήματα να κλιμακωθούν ραγδαία. Για αυτό, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επικεντρωθείτε στη ρίζα του προβλήματος που επηρεάζει τις επιλογές σας και τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους. Πριν καταφύγετε σε μία ακόμη μπύρα, ένα τσιγάρο ή σοκολάτα, αναρωτηθείτε πώς νιώθετε αυτή τη στιγμή, γιατί νιώθετε έτσι και τι μπορείτε να κάνετε για να νιώσετε καλύτερα, χωρίς να εξαρτάστε από αυτή την κατάχρηση.
Αξιοποιώντας τη σοφία της Ψυχολογίας, γνωρίζουμε ότι χρειάζονται κατά μέσο όρο 21 ημέρες για υιοθετηθεί ως συνήθεια μια συμπεριφορά. Οι πρώτες ημέρες μπορεί να φαίνονται εξαιρετικά δύσκολες, γι’ αυτό προσπαθήστε να φτάσετε μέχρι την 21η ημέρα. Δημιουργήστε μια ρουτίνα και ξεκινήστε με μικρά και απλά βήματα, θέτοντας εφικτούς στόχους. Χρησιμοποιήστε τη λειτουργία των ειδοποιήσεων στο ημερολόγιο του κινητού τηλεφώνου σας, για να βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε πιστά τη ρουτίνα σας.
Εάν έχετε θέσει έναν μακροπρόθεσμο στόχο, όπως τη βελτίωση της φυσικής σας κατάστασης ή την απώλεια βάρους, είναι πραγματικά πολύ χρήσιμο να επικεντρωθείτε στην προσπάθεια που καταβάλλετε και όχι στο αποτέλεσμα που βλέπετε ή θέλετε να δείτε. Μας πιάνει αγωνία για το αποτέλεσμα, επειδή είμαστε προγραμματισμένοι να επιζητούμε την άμεση αλλαγή, και όταν αυτό δεν είναι εφικτό, αποθαρρυνόμαστε. Για παράδειγμα, χαρείτε για την ημέρα ή την εβδομάδα που περάσατε κάνοντας υγιεινές επιλογές, αντί να σας ενδιαφέρει μόνο να δείτε αλλαγή στη ζυγαριά.
Μήπως η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταδυναστεύουν τη ζωή σας;
Ο υπερβολικός χρόνος μπροστά σε οθόνη και οι επιπτώσεις από την υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενοχοποιούνται συχνά ως παράγοντες άγχους και κατάθλιψης, και ειδικότερα στους νέους. Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά στην πραγματικότητα η διαρκής παρουσία στο διαδίκτυο και η αδυναμία «αποσύνδεσης» μπορεί να προκαλέσει αίσθηση μοναξιάς. Μπορεί να έχετε την αίσθηση, ή μήπως την ψευδαίσθηση, ότι με το πάτημα ενός κουμπιού, είστε αμέσως μέλος μιας ολόκληρης κοινότητας, αλλά η ψηφιακή επικοινωνία δεν σας προσφέρει τη ζεστασιά, την ουσιαστική αλληλεπίδραση, τη σύνδεση και την επαφή που όλοι επιθυμούμε.
Έπειτα από μια πραγματικά κουραστική ημέρα, τι κάνετε; Χαλαρώνετε και πηγαίνετε στο κρεβάτι, ή μένετε ξύπνιοι περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε, βλέποντας ίσως τηλεόραση, παίζοντας βιντεοπαιχνίδια ή χαζεύοντας στο κινητό σας; Εάν η απάντησή σας είναι «ναι», αυτό που σας συμβαίνει είναι γνωστό ως «εκδικητική αναβλητικότητα της ώρας του ύπνου». Κατά κάποιον τρόπο, εκδικείστε την αγχωτική ημέρα σας, μένοντας ξύπνιοι ως αργά, στην προσπάθεια να χωρέσετε στο τέλος της ημέρας λίγο προσωπικό χρόνο. Κλείστε τις οθόνες και κάντε διαλογισμό για 10 λεπτά, κάντε γιόγκα ή ανάψτε ένα αρωματικό κερί και διαβάστε για λίγο.
Σήμερα, απίστευτα πολύς κόσμος περνάει τον ελεύθερο χρόνο του με διαδικτυακά παιχνίδια. Εάν, αυτή η συνήθεια επηρεάζει την απόδοσή σας στην εργασία ή τις σχέσεις σας, αν στέκεται εμπόδιο στο να ασχοληθείτε με δραστηριότητες που άλλοτε απολαμβάνατε, όπως οι επισκέψεις στο γυμναστήριο ως ευκαιρία κοινωνικοποίησης, ή εάν σας προκαλεί εγρήγορση, σας κάνει να νιώθετε απομονωμένοι ή σας δημιουργεί εμμονή με ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, είναι πολύ πιθανό ότι πρέπει να κάνετε ένα διάλειμμα. Μπορεί να αποφασίσετε να κόψετε «μαχαίρι» αυτή τη συνήθεια, ή απλώς να περιορίσετε τις ώρες που παίζετε. Για να καταφέρετε να διατηρήσετε αυτή τη στάση, πιθανώς να πρέπει να αποκτήσετε ένα νέο χόμπι, π.χ. να μάθετε μια ξένη γλώσσα, να αρχίσετε το τρέξιμο ή να κάνετε μαθήματα μαγειρικής.
Τα τηλέφωνα και οι εφαρμογές έχουν δημιουργηθεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να ευνοούν την ανάπτυξη εθισμού, καθώς εκμεταλλεύονται την ανάγκη του εγκεφάλου μας για συνεχή διέγερση. Αντισταθείτε στον πειρασμό να ανοίξετε το κινητό σας τηλέφωνο αρχικά επιλέγοντας να κάνετε κάτι άλλο με τα χέρια σας, όταν βαριέστε ή όταν δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε. Για παράδειγμα, μπορείτε να πλέξετε, να παίξετε με τις φυσαλίδες αεροπλάστ συσκευασίας ή με fidget spinner, ή να φτιάξετε origami. Αξίζει να δοκιμάσετε οτιδήποτε θα σας εμποδίσει να συνεχίσετε να παίζετε με το κινητό σας χωρίς ουσιαστικό λόγο.
