Είναι φυσιολογικό να νιώσετε στρες κάποια στιγμή στη ζωή σας. Πρόκειται για μια φυσική αντίδραση του σώματος που μας κρατά σε εγρήγορση! Τα προβλήματα ξεκινάνε όταν από κάτι προσωρινό και διαχειρίσιμο, μετατρέπεται σε κάτι που εμμένει. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να μπορείτε να αναγνωρίσετε τα συμπτώματά του έγκαιρα, ώστε να αποτρέψετε τη μετατροπή του σε χρόνιο. Είστε επιρρεπής σε νευρικότητα και εκνευρισμό; Αν ναι, τότε το σημερινό άρθρο μας είναι για εσάς!
Τι είναι το στρες και πώς επηρεάζει την υγεία;
Το στρες είναι μια κατάσταση έντασης στο σώμα και το πνεύμα που εκδηλώνεται ως απόκριση σε κάποιο ερέθισμα πίεσης, θετικής ή αρνητικής. Πρόκειται για φυσική άμυνα του οργανισμού που μας βοηθά να αντιδράσουμε και να παραμείνουμε σε επιφυλακή. Σε μικρές δόσεις και περιστασιακά, το στρες δεν είναι επιβλαβές για την υγεία μας, ενώ μπορεί ακόμη και να μας βοηθήσει να διαφύγουμε κάποιον κίνδυνο. Ωστόσο, όταν αυτή η νευρική κατάσταση είναι χρονικά παρατεταμένη, θεωρείται επιζήμια για την υγεία.
Το έντονο στρες βλάπτει την υγεία, επηρεάζοντας δυνητικά το ανοσοποιητικό και το πεπτικό σύστημα και διαταράσσοντας τον ύπνο μας, με την αϋπνία, την ευερεθιστότητα και τους πονοκεφάλους να είναι μερικές από τις συνέπειες αυτής της κατάστασης. Το δέρμα μας μπορεί επίσης να επηρεαστεί, παρουσιάζοντας φαγούρα και ξηρότητα και σε σοβαρές περιπτώσεις, το επίμονο στρες μπορεί να προκαλέσει ακμή και τριχόπτωση.
Άλλο είναι το στρες και άλλο το άγχος;
Οι κύριες διαφορές μεταξύ στρες και άγχους είναι οι εξής:
- Το στρες ξεκινά με εξωτερικό ερέθισμα, όπως ο φόρτος εργασίας ή μια δυσμενή οικονομική κατάσταση. Από την άλλη, το άγχος προκύπτει από υπέρμετρες, επίμονες σκέψεις, που δεν υποχωρούν ακόμη και όταν απομακρύνεται ο στρεσογόνος παράγοντας
- Η κύρια συναισθηματική απόκριση στο στρες είναι η ανησυχία και ο εκνευρισμός, ενώ στο άγχος παρατηρείται συνήθως φόβος ή αγωνία
- Διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τη χρονική διάρκεια. Το στρες συνήθως υποχωρεί μαζί με την κατάσταση που το προκάλεσε. Το άγχος, απεναντίας, συχνά παραμένει. Ο λόγος είναι ότι το άγχος συνδέεται με έναν παράλογο τρόπο σκέψης που αποδομείται πιο δύσκολα
Μπορεί το στρες να είναι ωφέλιμο;
Ως μηχανισμός επιβίωσης, τα επεισόδια στρες μπορούν να μας βοηθήσουν να αποφύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις. Ο οργανισμός μάς προετοιμάζει να αντιμετωπίσουμε μια απειλή, επιταχύνοντας την αναπνοή και τον σφυγμό, σφίγγοντας τους μύες και αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό. Εάν λοιπόν, μάθουμε να το διαχειριζόμαστε σωστά, το στρες μπορεί να είναι ακόμα και ωφέλιμο. Για παράδειγμα, σε ένα διαγώνισμα ή μια συνέντευξη για δουλειά μπορεί να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε τη συγκέντρωση και την ενεργητικότητά μας.
Τι προκαλεί στρες στον οργανισμό μας;
Το στρες δεν προκαλείται από ένα και μόνο αίτιο· η επιρροή του σε κάθε άτομο είναι διαφορετική. Ωστόσο, ορισμένες από τις πιο κοινές αιτίες είναι οι ακόλουθες:
- Θάνατος κάποιου αγαπημένου προσώπου
- Οικονομικά προβλήματα
- Χωρισμός ή διαζύγιο
- Απόλυση ή συνταξιοδότηση
- Εγκυμοσύνη ή γέννα
- Σοβαρή ασθένεια ή ατύχημα
- Φόρτος εργασίας και εργασιακή εξάντληση
- Νέα θέση εργασίας ή νέα καθήκοντα
- Μετακόμιση
- Αλλαγή στην καθημερινότητα
Κοινά συμπτώματα του στρες
Όπως ποικίλλουν οι αιτίες, αντίστοιχα διαφέρουν τα σημάδια και τα συμπτώματα του στρες για κάθε άτομο. Στη λίστα που ακολουθεί, θα βρείτε τις πλέον κοινές ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι μάλλον πάσχετε από υπέρμετρο στρες.
Σωματικά συμπτώματα του στρες
- Υπερβολική εφίδρωση
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- Κοιλιακός πόνος ή κράμπες
- Πόνος στον αυχένα
- Ζάλη και ναυτία
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
- Μειωμένη ή αυξημένη όρεξη
Συναισθηματικά συμπτώματα του στρες
- Νευρικότητα
- Ευερεθιστότητα
- Άγχος, αγωνία ή φόβος
- Κυκλοθυμία
- Έλλειψη ενέργειας ή συγκέντρωσης
Ασθένειες που σχετίζονται με το στρες
Μακροπρόθεσμα, το στρες μπορεί να επιφέρει διάφορα προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και σοβαρές ασθένειες. Μία από τις πιο συνήθεις νόσους που σχετίζονται με το στρες είναι η υπέρταση. Μπορεί βέβαια να προκαλέσει και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως η κακή κυκλοφορία του αίματος, ο ακανόνιστος καρδιακός παλμός ή ακόμη και καρδιακά επεισόδια.
Το στρες μπορεί επίσης να δημιουργήσει σεξουαλικά προβλήματα, όπως απώλεια σεξουαλικής διάθεσης και, στους άνδρες, πρόωρη εκσπερμάτιση ή στυτική δυσλειτουργία. Άλλα συχνά συμπτώματα του χρόνιου στρες περιλαμβάνουν τα προβλήματα ψυχικής υγείας, τα οποία είναι πιθανό να καταβάλουν τον οργανισμό όσο και τα σωματικά προβλήματα. Στα πιο κοινά συμπτώματα κατατάσσονται το άγχος, η κατάθλιψη και οι κρίσεις πανικού.
Πότε το στρες γίνεται χρόνιο;
Όταν μια στρεσογόνα κατάσταση έχει μεγάλη διάρκεια, μπορεί να οδηγήσει σε μια κλινική κατάσταση, γνωστή ως χρόνιο στρες. Κλασικά παραδείγματα αυτής της περίπτωσης είναι η κατάθλιψη, που μπορεί να οφείλεται σε μακροχρόνια ανεργία, σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης ή οικονομικά προβλήματα.
Το χρόνιο στρες συχνά παραμένει αδιάγνωστο, διότι τα σημάδια του ενδέχεται να είναι ασαφή και δυσδιάκριτα. Το πάσχον άτομο μπορεί να συνηθίσει στη ζωή με το στρες σε τέτοιο βαθμό, που να αντιληφθεί τη σοβαρότητα του προβλήματος όταν είναι πλέον πολύ αργά. Μία τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να είναι η έντονη κρίση πανικού ή ένα καρδιακό επεισόδιο. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα του χρόνιου στρες όσο πιο νωρίς γίνεται.
Συμβουλές για την πρόληψη του στρες
Αν θέλετε να μειώσετε τα επίπεδα του στρες, υπάρχουν διάφορες μέθοδοι και τεχνικές που μπορούν να ασκήσουν ιδιαίτερα θετική επίδραση και να συμβάλουν στη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας.
- Δοκιμάστε ένα άθλημα ή κάποιου άλλου είδους άσκηση. Ένας περίπατος, κολύμβηση ή 30 λεπτά στο γυμναστήριο ίσως είναι αρκετά. Γενικά, όποια δραστηριότητα σας θέσει σε κίνηση μπορεί να απομακρύνει την ένταση και να μειώσει το στρες
- Εντάξτε στην καθημερινότητά σας τεχνικές χαλάρωσης. Δραστηριότητες όπως η γιόγκα ή το πιλάτες θα σας μάθουν να βρίσκετε την εσωτερική γαλήνη μέσω της αναπνοής και των διατάσεων. Πρόκειται για διαφορετικές πρακτικές, αλλά αμφότερες μπορεί να αποβούν εξαιρετικά αποτελεσματικές στην ανακούφιση από το στρες.
- Αποφύγετε τις κακές συνήθειες. Ο καπνός, η καφεΐνη και το αλκοόλ γεννούν συμπτώματα του στρες
- Αυξήστε τις κοινωνικές συναναστροφές. Οι φίλοι και οι συγγενείς σας μπορεί να είναι η καλύτερη μορφή θεραπείας. Περιβάλλετε τον εαυτό μας από ανθρώπους για τους οποίους νοιάζεστε και φροντίστε να περνάτε χρόνο μαζί. Το γέλιο και η επικοινωνία θα περιορίσουν την ευερεθιστότητα και θα σας καταστήσουν ικανούς να αντεπεξέρχεστε καλύτερα στις διακυμάνσεις της ζωής
- Απευθυνθείτε σε ειδικό. Μην περιμένετε να βγει η κατάσταση εκτός ελέγχου. Αν θεωρείτε ότι βιώνετε συμπτώματα ήπιου στρες, αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού
- Κοιμηθείτε αρκετά. Η σωματική εξάντληση επιδεινώνει τις αρνητικές επιπτώσεις του στρες. Καλό είναι να αποφεύγετε τις οθόνες τουλάχιστον μία ώρα πριν κοιμηθείτε, διότι υπερδιεγείρουν τον εγκέφαλο. Επίσης, υπάρχουν διάφορα ιάματα που μπορούν να μετριάσουν τη νευρικότητα.
Συχνές ερωτήσεις
Πώς επηρεάζει το στρες την υγεία;
Το στρες μπορεί να είναι άκρως ζημιογόνο για την υγεία. Θεωρείται παράγοντας κινδύνου για ορισμένους τύπους καρδιακής νόσου, καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνο. Μπορεί επίσης να επηρεάσει άλλους τομείς της καθημερινής ζωής. Η ποιότητα του ύπνου, οι διαπροσωπικές σχέσεις και η γενική ευεξία είναι μερικά τυπικά παραδείγματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του στρες;
Τα συμπτώματα του στρες ποικίλλουν, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν τη ζάλη, τη ναυτία, την κούραση και την απώλεια όρεξης. Μπορεί επίσης να προκαλεί τρίξιμο των δοντιών τη νύχτα ή προβλήματα συγκέντρωσης. Η εκδήλωση του στρες εντοπίζεται και στη συμπεριφορά, ως ευερεθιστότητα και κυκλοθυμία.
Πώς μπορώ να διαχειριστώ το στρες;
Μπορείτε να διαχειριστείτε το στρες, περιορίζοντας τους παράγοντες που το διεγείρουν. Ωστόσο, στην καθημερινή ζωή σας μπορείτε να υιοθετήσετε και άλλες μεθόδους ανακούφισης από το στρες. Η άσκηση, παραδείγματος χάρη, συμβάλει στην παραγωγή σεροτονίνης, δηλαδή της «ορμόνης της ευτυχίας», ενισχύοντας το αίσθημα της γαλήνης και της χαράς και μειώνοντας την ένταση και τη νευρικότητα. Μια ισορροπημένη διατροφή και ασκήσεις διαλογισμού θα βοηθήσουν εξίσου στη μείωση του στρες. Συνιστάται να αποβάλετε τις ανθυγιεινές συνήθειες, όπως κάπνισμα, κατανάλωση καφεΐνης και υπέρμετρη κατανάλωση φαγητού.
