Το 2020, διαγνώστηκαν 18,1 εκατ. περιστατικά καρκίνου, εκ των οποίων τα 9,3 εκατ. αφορούσαν άνδρες. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 40% των περιστατικών θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί με αλλαγές που σχετίζονται με τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, κατανοούμε πόσο σημαντική είναι η ενημέρωση και η πρόληψη σχετικά με τον καρκίνο.
Πώς δημιουργείται ο καρκίνος;
Ο καρκίνος προκύπτει από την μετάλλαξη των φυσιολογικών κυττάρων. Ωστόσο, δεν δημιουργούν όλες οι μεταλλάξεις καρκίνο. Αν το κύτταρο δεν μπορέσει να επιδιορθώσει την βλάβη και αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ταχέως, εκτοπίζοντας τα υγιή κύτταρα, τότε δημιουργείται ο λεγόμενος όγκος.
Ο καρκίνος μπορεί να εκδηλωθεί ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης γενετικών παραγόντων και εξωτερικών παραγόντων όπως είναι η υπεριώδης και η ιοντίζουσα ακτινοβολία, τα συστατικά του καπνού του τσιγάρου, λοιμώξεις από ορισμένους ιούς, βακτήρια ή παράσιτα.
Ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό με την πάροδο της ηλικίας καθώς ο οργανισμός δεν είναι πλέον τόσο αποτελεσματικός στην επανόρθωση των κυττάρων. Επομένως, καθώς μεγαλώνουμε, οφείλουμε να είμαστε σε μεγαλύτερη εγρήγορση σε θέματα που αφορούν τη φροντίδα της υγείας μας.
Οι 5 πιο συχνοί καρκίνοι στους άνδρες
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του 2020, οι πέντε πιο συχνοί καρκίνοι στους άνδρες είναι:
1. Καρκίνος του πνεύμονα
Πρόκειται για τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στους άνδρες, καθώς ευθύνεται για 18,7% των περιστατικών που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2020. Επιπλέον, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι 10 φορές πιο συχνός στους καπνιστές από ότι στους μη καπνιστές. Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα περιλαμβάνουν έντονο βήχα που σε πιο προχωρημένο στάδιο συνοδεύεται από αποβολή αίματος, δύσπνοια, πόνο στο θώρακα, μυϊκή αδυναμία και απώλεια βάρους, βραχνάδα και συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού.
2. Καρκίνος του προστάτη
Πρόκειται για τον δεύτερο πιο συχνό καρκίνο στους άνδρες, αποτελώντας το 17,1% των περιστατικών το 2020. Η συχνοουρία – ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας – , η δυσκολία κατά την ούρηση και η παρουσία αίματος στα ούρα ή το σπέρμα αποτελούν συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε όμως ότι ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από συμπτώματα, καθώς ο καρκίνος αναπτύσσεται συνήθως αργά χωρίς να προκαλεί συμπτώματα που οδηγούν στον γιατρό. Η πρόληψη γίνεται με εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) και της δακτυλικής εξέτασης του προστάτη από το ορθό.
3. Καρκίνος της ουροδόχου κύστης
Ευθύνεται για το 13,3% των νέων περιστατικών καρκίνου το 2020 και ο κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι το κάπνισμα. Τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι η αιματουρία και ο πόνος κατά την ούρηση.
4. Καρκίνος του παχέως εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η 2η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, γι’ αυτό και η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για την θεραπεία. Αποτελεί το 12,5% των περιστατικών στην Ελλάδα το 2020. Συμπτώματα της νόσου είναι η εμφάνιση επίμονης δυσκοιλιότητας ή αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, κολικοί, αίμα στις κενώσεις και απώλεια βάρους. Εκτός από αλλαγές στον τρόπο ζωής, συστήνεται η διενέργεια διαγνωστικής προληπτικής κολονοσκόπησης από τα 45 έτη.
5. Καρκίνος του παγκρέατος
Ευθύνεται για το 3,4% των νέων περιστατικών καρκίνου το 2020. Ο καρκίνος του παγκρέατος σπάνια ανιχνεύεται στα αρχικά του στάδια όταν είναι πιο ιάσιμος. Αυτό συμβαίνει επειδή συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα παρά μόνο αφού εξαπλωθεί σε άλλα όργανα. Τα συμπτώματά του μοιάζουν πολύ με αυτά άλλων παθήσεων και αφορά πόνο, ξαφνική ανάπτυξη ή απορρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη, ανορεξία και απώλεια βάρους.
6. Καρκίνος του πέους και των όρχεων
Ο καρκίνος του πέους και ο καρκίνος των όρχεων είναι από τις πιο σπάνιες μορφές καρκίνου. Τα συμπτώματα του καρκίνου του πέους και των όρχεων συχνά εντοπίζονται ευκολότερα. Η εμφάνιση όγκου ή έλκους στην επιφάνεια του πέους, η αιμορραγία από το πέος, δύσοσμες εκκρίσεις, ένα εξάνθημα, η αλλαγή στο χρώμα των ούρων, δυσκολία αποκάλυψης της βαλάνου θεωρούνται πιθανά σημάδια καρκίνου του πέους. Οι πιο συνηθισμένες ενδείξεις του καρκίνου των όρχεων, αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν την εμφάνιση οιδήματος ή εξογκώματος σε έναν από τους ορχείς, αίσθηση «βάρους» στην περιοχή, δυσφορία ή πόνο.
Η αξία του αυτοελέγχου και της πρόληψης
Η δρ Orritt, από το Ίδρυμα Έρευνας για τον Καρκίνο του Ηνωμένου Βασιλείου (Cancer Research UK), αναφέρει ότι ο καλύτερος τρόπος εντοπισμού των πιο συχνών μορφών καρκίνου που προσβάλλουν τους άνδρες είναι απλώς η εστιασμένη προσοχή στο πώς λειτουργεί και συμπεριφέρεται ο οργανισμός και το σώμα. «Όσον αφορά τον εντοπισμό του καρκίνου, δεν χρειάζεται να θυμάστε μια ολόκληρη λίστα συμπτωμάτων», εξηγεί. «Αντίθετα, αφουγκραστείτε το σώμα σας και, αν παρατηρήσετε κάτι που δεν σας φαίνεται φυσιολογικό, απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα είναι καρκίνος. Αν όμως πρόκειται για καρκίνο και τον προλάβετε σε πρώιμο στάδιο, σημαίνει ότι η αντιμετώπισή του θα είναι πιο εύκολη. Επομένως, συνιστάται να ελέγχετε πάντα οτιδήποτε ασυνήθιστο παρατηρείτε».
Παράλληλα είναι πολύ σημαντικό να μην αμελείτε τους τακτικούς προληπτικούς ελέγχους καθώς τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη για παράδειγμα αρχίζουν να εμφανίζονται όταν πλέον ο καρκινικός όγκος έχει φτάσει σε σημείο να πιέζει την ουρήθρα άρα ο αυτοέλεγχος και η παρατήρηση του σώματος δεν θα βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση. Γι’ αυτό υπάρχουν εξειδικευμένες προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να κάνετε ως άνδρας ανάλογα την ηλικία σας.
Πρόληψη του καρκίνου
Γενικότερα, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου. Η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, η φυσική δραστηριότητα, η διακοπή του καπνίσματος, η διατήρηση υγιούς και σταθερού βάρους και η μείωση κατανάλωσης κόκκινου κρέατος, αλκοόλ, ανθρακούχων ποτών και επεξεργασμένων τροφών αποτελούν τις βασικές οδηγίες πρόληψης.
Πηγές:
https://www.wcrf.org/diet-activity-and-cancer/cancer-prevention-recommendations/
https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/300-greece-fact-sheets.pdf
https://www.imop.gr/pathhseis-prostath-adena/karkinos-prostath#alles%20iatrikes%20eksetaseis
https://www.hygeia.gr/karkinos-pacheos-enteroy-neotera-dedomena-stin-egkairi-diagnosi-amp-therapeia/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatic-cancer/symptoms-causes/syc-20355421