Με συνέντευξη Τύπου, στις 17 Δεκεμβρίου, και με μια τελετή που σηματοδοτεί την εκ νέου διάθεσή τους στο κοινό, οι Βασιλικοί Κήποι της Βενετίας αναγεννώνται. Η κα Adele Re Rebaudengo, Πρόεδρος του Ιδρύματος των Κήπων της Βενετίας και δημιουργός αυτού του σημαντικού project, και ο κ. Philippe Donnet, Διευθύνων Σύμβουλος της Assicurazioni Generali, κύριου συνεργάτη του Ιδρύματος, παρουσίασαν την αποκατάσταση των Βασιλικών Κήπων μαζί με τους αρχιτέκτονες κ.κ. Paolo Pejrone, υπεύθυνο για τον κήπο, Alberto Torsello, υπεύθυνο για την αρχιτεκτονική αποκατάσταση, και τον κ. Andrea Illy, Πρόεδρο του illycaffe. Ο κ. Dario Franceschini, Υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Δραστηριότητας και Τουρισμού και ο κ. Luigi Brugnaro, Δήμαρχος της Πόλης της Βενετίας, ήταν παρόντες.
Οι Βασιλικοί Κήποι της Βενετίας ανοίγουν ξανά
Μετά την ομαλή αποκατάσταση που οργανώθηκε και εκτελέστηκε από το Ίδρυμα Κήπων της Βενετίας με κύριο συνεργάτη την Assicurazioni Generali, οι Βασιλικοί Κήποι της Βενετίας άνοιξαν εκ νέου τις πόρτες τους στις 17 Δεκεμβρίου. Η αποκατάσταση της περιοχής αυτής, που αγαπήθηκε από τους κατοίκους της πόλης, είναι ακόμα πιο σημαντική σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για τη Βενετία. Η πρώτη ανθοφορία των κήπων θα γιορταστεί την άνοιξη του 2020.
Το έργο αποκατάστασης άρχισε το Δεκέμβριο του 2014 όταν, για να αντισταθμίσει την προοδευτική παρακμή αυτού του εξαιρετικού ιστορικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος χώρου, το Γραφείο Κρατικής Περιουσίας της Βενετίας ανέθεσε το Μνημειακό Συγκρότημα των Βασιλικών Κήπων στο Ίδρυμα Κήπων Βενετίας, για την αποκατάσταση και τη διατήρησή τους τα επόμενα χρόνια.
Με σκοπό την αποκατάσταση πάρκων, κήπων και κτισμάτων ιστορικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος, το Ίδρυμα ανέθεσε το έργο στους αρχιτέκτονες Paolo Pejrone και Alberto Torsello την αρχιτεκτονική αποκατάσταση και την ανακαίνιση του θερμοκηπίου, βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Carlo Aymonino και Gabriella Barbini.
Οι εργασίες προγραμματισμού και αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν το διάστημα 2015 – 2019. Οι ανακαινισμένοι Βασιλικοί Κήποι επανέκτησαν την υπεροχή και τη βοτανική τους πολυπλοκότητα σε συνάφεια με τον ιστορικό σχεδιασμό του 19ου αιώνα, πλούσιο σε απροσδόκητες προοπτικές χώρο για συναντήσεις και περισυλλογή.
Μέλος των Ιδιωτικών Διεθνών Επιτροπών για τη Διαφύλαξη της Βενετίας, το Ίδρυμα Κήπων της Βενετίας θα εξασφαλίσει τη διατήρηση και την ανάπτυξη των κήπων. Θα χρησιμοποιηθούν ειδικοί επαγγελματίες και ειδικά προγράμματα συντήρησης για το συγκεκριμένο χώρο, που θα συνδυάζουν την παλαιά γνώση και τις νέες τεχνολογίες. Το Ίδρυμα θα αναπτύξει επίσης προγράμματα βασισμένα στην αειφόρο διαχείριση και την προστασία της φυσικής κληρονομιάς και της πανίδας, καθώς και προγράμματα κατάρτισης αφιερωμένα σε αυτούς τους σκοπούς. Στην πραγματικότητα, αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο IUAV, τη Lega Italiana Protezione Uceli (BirdLife Italy) και την εταιρία διαχείρισης αποβλήτων Veritas. Οι καλλιτεχνικές, πολιτιστικές και ερευνητικές δραστηριότητες που προωθούνται και υποστηρίζονται από το Ίδρυμα Κήπων της Βενετίας θα φιλοξενούνται στην πτέρυγα του θερμοκηπίου που ονομάζεται The Human Garden και εκφράζει τη σύνδεση μεταξύ των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούν οι άνθρωποι στο θερμοκήπιο και της ζωής στον κήπο που το περιβάλλει.
Οι πολιτιστικές δραστηριότητες των Royal Gardens συνδέονται στενά με τους στόχους του “The Human Safety Net” της Fondazione Generali, που προωθεί η Generali ως μέρος της δέσμευσής της να βοηθήσει τις ευάλωτες κοινότητες σε 21 χώρες. Τα κεντρικά γραφεία του “The Human Safety Net” θα βρίσκονται στο κτήριο Procuratie Vecchie στην Piazza San Marco.
Οι διεθνείς καλλιτέχνες Maria Thereza Alves, Jimmie Durham, Fransesco Neri και Mona Hatoum έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν και να μοιραστούν το όραμά τους για τους Κήπους μέσω ειδικών έργων, όπως έκανε και ο Guido Guidi σε συνεργασία με την Assicurazioni Generali.
Generali, συνεργάτης στο έργο αποκατάστασης των Βασιλικών Κήπων της Βενετίας
Ο Όμιλος Generali συμμετέχει ενεργά σε πρωτοβουλίες με στόχο τη διατήρηση και την υποστήριξη της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των κοινοτήτων στις οποίες δραστηριοποιείται. Από αυτές, η Βενετία είναι τόπος πρωταρχικής σημασίας, δεδομένων των ισχυρών ιστορικών και πνευματικών δεσμών που συνδέουν την πόλη και την Generali εδώ και 185 χρόνια. Η συνεργασία της εταιρίας με το Ίδρυμα Κήπων της Βενετίας για την αποκατάσταση των Βασιλικών Κήπων αποσκοπεί στην ανακατασκευή και διάθεση ενός σημαντικού στοιχείου της ιστορίας και της τέχνης της περιοχής γύρω από την Piazza San Marco όχι μόνο στους κατοίκους της Βενετίας αλλά και στους επισκέπτες.
Η Piazza San Marco είναι ένας μοναδικός χώρος και η Generali συμμετέχει σε μια σειρά πρωτοβουλιών με στόχο να τιμήσει το παρελθόν της και να διασφαλίσει το μέλλον της: η αποκατάσταση των Βασιλικών Κήπων σηματοδοτεί την αρχή αυτού του ταξιδιού.
Η παρουσία της Generali στη Βενετία χρονολογείται από το 1832 όταν, ένα χρόνο μετά την ίδρυση του Ομίλου στην Τεργέστη, άνοιξε ένα γραφείο στο κτήριο Procuratie Vecchie, που βρίσκεται στην Piazza San Marco. Η ιστορία του Ομίλου συνδέθηκε γρήγορα με την ιστορία της πόλης, με πολλά γεγονότα να μαρτυρούν αυτούς τους δεσμούς.
Το 1848, τα ηγετικά στελέχη της εταιρίας αγκάλιασαν το σκοπό της Δημοκρατίας του Daniele Manin, ήρωα της ιταλικής ενοποίησης. Στο πλαίσιο του αγώνα για την ενοποίηση, η εταιρία επέλεξε να χρησιμοποιήσει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου ως σύμβολό της αντί για τον αετό των Αψβούργων.
Περαιτέρω αποδείξεις των στενών δεσμών που υπάρχουν μεταξύ της Generali και της Βενετίας φαίνονται στις αφίσες που έφτιαξε για την εταιρία μεταξύ 1926 και 1938 ο εξαιρετικός καλλιτέχνης αφίσας Marcello Dudovich και σε πολλά ιστορικά φωτογραφικά στιγμιότυπα: σε ένα από το 1867, ο Giuseppe Garibaldi γιορτάζει την πρόσφατα ενωμένη Ιταλία, ενώ στέκεται μπροστά στα παράθυρα του Procuratie Vecchie, με το πλήθος να συγκεντρώνεται κάτω στην πλατεία. Σε μια άλλη φωτογραφία βλέπουμε τα αρχικά AG να σχηματίζονται στο έδαφος, όπως κάθε μέρα μέχρι το 1974, από τους θυρωρούς της εταιρίας που έριχναν σπόρους για τα περιστέρια. Υπάρχει μια φωτογραφία από τις ταπετσαρίες Fortuny με τις οποίες το Procuratie Vecchie στολιζόταν σε σημαντικές περιστάσεις. Υπάρχουν φωτογραφίες από διάσημους επισκέπτες στην εταιρία, όπως ο Charlie Chaplin, από τη μεγάλη γόνδολα του ναυτικού κύκλου της εταιρίας που ανοίγει την ιστορική ρεγκάτα στο Μεγάλο Κανάλι, καθώς και εικόνες πολλών άλλων εκδηλώσεων που στήριξε η Generali.
Η Generali βρίσκεται στη Βενετία στα γραφεία της Procuratie Vecchie. Το κτήριο ορόσημο υφίσταται σημαντική αποκατάσταση. Μόλις αυτή ολοκληρωθεί, θα ανοίξει για το κοινό για πρώτη φορά σε 500 χρόνια, καθιστώντας το βάση και παγκόσμιο κόμβο για το The Human Safety Net. Το Έργο αυτό αποτελεί μέρος του ευρύτερου οράματος για την αποκατάσταση ολόκληρης της πλατείας του Αγίου Μάρκου, το οποίο η εταιρία προώθησε με υπερηφάνεια και πάθος, και θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες ανάπτυξης για την πόλη. Για πολλά χρόνια η Generali υποστήριξε την Όπερα Fondazione Cini και την Όπερα La Fenice. Η Βενετία εξακολουθεί να εκφράζει το πνεύμα του διεθνισμού και της πολυπολιτισμικότητας του Ομίλου.
Συμμετέχοντας στο έργο για την αποκατάσταση των Βασιλικών Κήπων, το οποίο περιλαμβάνει έναν χώρο με τον τίτλο “The Human Garden” που φιλοξενεί τις καλλιτεχνικές, πολιτιστικές και ερευνητικές δραστηριότητες του Ιδρύματος Κήπων της Βενετίας, η Generali δικαίωσε άλλη μια φορά το ρόλο της ως προστάτιδα της τέχνης με καινοτόμο τρόπο. Η Generali έχει θέσει ως στόχο της να μοιραστεί μια μοναδική κληρονομιά με την κοινότητα στην οποία δραστηριοποιείται, με την πεποίθηση ότι η διαφύλαξη και η καλλιέργεια της κουλτούρας θα τονώσει την ανάπτυξη και την εξέλιξη.
Σύντομη Ιστορία των Βασιλικών Κήπων
Οι Βασιλικοί Κήποι της Βενετίας δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του Ναπολεόντειου σχεδίου για την ανοικοδόμηση της περιοχής Piazza San Marco, με την απόφαση να οριστικοποιείται με διάταγμα του ίδιου του Βοναπάρτη της 11ης Ιανουαρίου 1807 για να χρησιμοποιηθεί το κτήριο Procuratie Nuove ως χώρος του βασιλικού παλατιού. Στις 23 Δεκεμβρίου 1920, οι Κήποι, ένα από τα ακίνητα που είχε παραχωρήσει το Κράτος στο Γραφείο Κρατικής Περιουσίας, ανατέθηκαν στην πόλη της Βενετίας και άνοιξαν στο κοινό. Στις 23 Δεκεμβρίου 2014, μέσω μιας σύμβασης παραχώρησης, η αποκατάσταση των Βασιλικών Κήπων ανατέθηκε στο Ίδρυμα Κήπων της Βενετίας και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019.
Περιτριγυρισμένοι από νερό, οι κήποι καλύπτουν έκταση περίπου 5.000 τετραγωνικών μέτρων, που γειτνιάζουν με το Μουσείο Correr, τα αυτοκρατορικά δωμάτια του Βασιλικού Παλατιού, το Αρχαιολογικό Μουσείο και τη Βιβλιοθήκη Marciana.
Ξεκινώντας τη δεκαετία του 1950, οι Κήποι, οι οποίοι ήταν πηγή υπερηφάνειας για την πόλη καθόλη τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα, έπεσαν σε παρακμή. Η ισορροπημένη σχέση μεταξύ των Κήπων και των παρακείμενων κτισμάτων σταδιακά χάθηκε. Για αρκετές δεκαετίες, η βοτανική κληρονομιά τους συνίστατο τόσο στην ύπαρξη ειδών που δεν ήταν κατάλληλα για την περιοχή όσο και σε βοτανικά και διαρθρωτικά προβλήματα που είχαν προκαλέσει εμφανή σημάδια νοσηρότητας, σε βαθμό ώστε η αρχική τους διάταξη να έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Το νεοκλασικό περίπτερο, το οποίο κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Lorenzo Santi μεταξύ 1816 και 1817, ήταν καταφανώς κατεστραμμένο, ενώ η πέργκολα από σφυρήλατο σίδερο του 19ου αιώνα, τα κιγκλιδώματα και η ιστορική γεφυροπλάστιγγα ήταν εγκαταλελειμμένα και αποσυνδεδεμένα, όπως και τα ασυμβίβαστα κτίσματα που κατασκευάστηκαν με την πάροδο των ετών. Μεταξύ αυτών, το καταφύγιο από οπλισμένο σκυρόδεμα που χρονολογείται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο, λόγω του μεγάλου μεγέθους του, είχε εξαιρετικά αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική σύνθεση των κήπων και εμπόδιζε την αποκατάσταση της πέργκολας.
Φωτογραφίες: Luca Cervesato