Ο μετασχηματισμός του οικονομικού διευθυντή σε στρατηγικό εταίρο

Ο κ. Ηλίας Ρήγας μιλά για το ρόλο του σύγχρονου CFO, τις προκλήσεις του επενδυτικού περιβάλλοντος και της επιπτώσεις της στο Solvency II.

Περιοδικό Insurance World, Σεπτέμβριος 2016, τεύχος 68

Πως συμβάλλει ο CFO στη διαμόρφωση της στρατηγικής μίας εταιρείας; Ποιος είναι ο ρόλος ενός οικονομικού διευθυντή;

Οι άνθρωποι που επιλέγονται να στελεχώσουν τις οικονομικές διευθύνσεις είναι άνθρωποι των αριθμών με ισχυρή αναλυτική σκέψη. Έχουν τις ικανότητες να παρακολουθήσουν πως αλλάζουν και εξελίσσονται οι τάσεις στην αγορά και κατ΄ επέκταση να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προκύπτουν σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όπως αυτό που βιώνουμε. Ωστόσο ο πυρήνας του ρόλου του σύγχρονου οικονομικού διευθυντή έχει επεκταθεί, περιλαμβάνοντας πέρα από την παρακολούθηση και επεξήγηση των οικονομικών μεγεθών, τη συνεισφορά του σε αποφάσεις που αφορούν τη λειτουργία της εταιρείας αλλά και στη διαμόρφωση της στρατηγικής.

Αποτελεί μέρος της ομάδας που χαράζει τον στρατηγικό σχεδιασμό της Εταιρείας συνήθως με ιδιαίτερα πειθαρχημένη προσέγγισή καθώς έχει επιπλέον την αρμοδιότητα της ποσοτικοποίησης των δεδομένων στο επιχειρηματικό πλάνο. Συμβάλλει καθοριστικά στη στρατηγική στόχευση σε συνεργασία με τον CEO και τους διευθυντές του Τεχνικού τμήματος, των Πωλήσεων και του Marketing κατά κύριο λόγο. Ειδικότερα, επιχειρεί να συγκεράσει τους οικονομικούς στόχους της εταιρείας όπως είναι η επιδιωκόμενη κερδοφορία ή το ύψος των γενικών εξόδων με την εφαρμογή της στρατηγικής. Το «κλειδί» της επιτυχίας είναι να αναγνωρίσει τα μεγέθη που επηρεάζουν σημαντικά και να δημιουργήσει τις κατάλληλες μεθόδους και τα εργαλεία με τα οποία θα τα παρακολουθήσει αποτελεσματικά. Στην Generali έχουμε υιοθετήσει σύγχρονα εργαλεία big data, με τα οποία παρακολουθούμε, αναλύουμε και ελέγχουμε πλειάδα δεικτών που αφορούν τη λειτουργία της Εταιρείας, την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών ώστε να αναγνωρίζουμε έγκαιρα τάσεις στην εταιρεία και την αγορά.

Πως πρέπει να λειτουργήσουν πλέον οι ασφαλιστικές στο δύσκολο επενδυτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται;

Οι ασφαλιστικές εταιρείες διαχειρίζονται μεγάλα κεφάλαια. Η Generali αποτελεί παγκοσμίως έναν από τους μεγαλύτερους διαχειριστές με 500 δις κεφάλαια. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε την κατάλληλη ισορροπία ρίσκου και απόδοσης. Για να είναι επιτυχημένη αυτή «συνταγή» χρειάζεται να επενδύει κανείς με συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο το οποίο ορίζεται από μια δυνατή μονάδα διαχείρισης επενδύσεων, αλλά και μια αντίστοιχα ικανή μονάδα διαχείρισης κινδύνων σε πλήρη συνεργασία.  Η Generali, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα έχει επενδύσει ιδιαίτερα στην άψογη εταιρική της διακυβέρνηση.

Αυτή την περίοδο τα επιτόκια είναι χαμηλά. Αυτό αναμένουμε να συνεχιστεί στα επόμενα χρόνια με αποτέλεσμα η μέση απόδοση των επενδύσεων των ασφαλιστικών σταδιακά να μειώνεται. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι επιβεβλημένη η άριστη αντιστοίχιση των επενδύσεων των ασφαλιστικών με τις υποχρεώσεις. Με την οδηγία Solvency II είναι εφικτό να μετρηθούν άμεσα όλες οι επιπτώσεις που απορρέουν από τον τρόπο με τον οποίο επενδύει κανείς και να οδηγήσει σε επιπλέον κεφαλαιακές επιβαρύνσεις. Αυτό θεωρώ ότι θα συμβάλλει σημαντικά προς τη θετική κατεύθυνση εάν αποτελέσει τρόπο σκέψης για τις εταιρείες.

Τέλος, μάλλον ως ευχή, να σημειώσω πως οι ασφαλιστικές ως διαχειριστές μεγάλων κεφαλαίων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στηρίζοντας επιλεγμένες προσπάθειες για start ups με χρήση των υποδομών τους αλλά και κεφαλαίων που θα μπορούσαν μεσοπρόθεσμα να αποφέρουν πολύ μεγάλες αποδόσεις.  

Πως θα επηρεαστούν οι επιχειρήσεις από τη νέα φορολογική πολιτική και τους νέους φορολογικούς συντελεστές; 

Κάθε επιπλέον επιβάρυνση προκαλεί επιπλέον δυσκολίες. Είχαμε πρόσφατα την αλλαγή του φόρου ασφαλίστρων, την οποία με αρκετή ωριμότητα αντιμετώπισε η αγορά, απορροφώντας την στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Όσον αφορά την αύξηση φορολογικού συντελεστή στο 29%, αναμφίβολα, θα επιβαρυνθούν αρκετά τα αποτελέσματα των εταιρειών αλλά και το cash flow. Ωστόσο, ευτυχώς είμαστε ένας κλάδος που τα τελευταία χρόνια παρά την μείωση του τζίρου σημειώνει κέρδη και συνεισφέρει σε σημαντικό βαθμό στο ελληνικό κράτος. Σε κάθε περίπτωση όμως το γεγονός πως δεν υπάρχει σταθερό πλαίσιο και κάθε εταιρεία καλείται πολύ συχνά να αναπροσαρμόζει το πλάνο της, δημιουργεί αντικίνητρο για επενδύσεις.

Ποια είναι η σχέση σας με τα ασφαλιστικά προγράμματα-προϊόντα;

Είναι στενή και τη θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική. Γενικά θέλω να είμαι κοντά με τους τεχνικούς. Ο βασικός κορμός των αποτελεσμάτων μιας ασφαλιστικής εταιρείας συμπεριλαμβάνει τις αποζημιώσεις, τις προμήθειες και τα έξοδα. Άρα οι λεπτομέρειες στον τρόπο που στήνεται  ένα προϊόν έχει άμεση επίπτωση στην ποιότητα των αποτελεσμάτων που θα φέρει στο μέλλον. Γι’ αυτό επιδιώκω να είμαι κοντά όταν δημιουργείται ένα προϊόν. Επίσης, η κοντινή επαφή βοηθά στο να λέω τη γνώμη μου, με βάση την παρακολούθηση των μεγεθών όταν πρέπει να γίνει κάποια αλλαγή σε ένα προϊόν. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται οργανωμένα σε μία επιτροπή από εξειδικευμένα στελέχη, όπου αποφασίζουμε για τη δημιουργία νέων και για προσαρμογές στα υπάρχοντα προϊόντα μας.

Η γνώση των προϊόντων και των προγραμμάτων της εταιρείας είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε συζητήσεις με συνεργάτες της Generali καθώς είναι εξαιρετικά σημαντικό να εξετάζουμε τη συνολική συνεργασία μας και τις προοπτικές της, και όχι μόνο τα νούμερα των οφειλών που παραδοσιακά είναι το θέμα σε συναντήσεις με τους οικονομικούς.

Τρίτο θετικό σημείο είναι ότι και ο οικονομικός διευθυντής μπορεί να συμβάλλει σε ένα νέο προϊόν με τη τεχνική του κατάρτιση σε κάποιο οικονομικό ή φορολογικό ζήτημα αλλά και τις ιδέες της ομάδας του που διαχειρίζονται ένα πολύ ευρύ λειτουργικά φάσμα. Στην Generali υπάρχει ένα ζωντανό «οικοσύστημα ιδεών» που φιλοξενείται σε έναν πολύ όμορφο χώρο, το οποίο είναι άρρηκτα δεμένο με τη φιλοσοφία της εταιρείας. Οι άνθρωποι μας καταθέτουν τις ιδέες τους, παρουσιάζονται όλες στη διοίκηση και αρκετές παίρνουν το δρόμο της υλοποίησης.

Τι πρέπει να προσέχουν οι οικονομικοί διευθυντές των επιχειρήσεων με τα καινούργια πρότυπα Solvency II;

Το κανονιστικό πλαίσιο του Solvency II εμπλουτίζει το ρόλο του CFO με επιπλέον ευθύνες και αρμοδιότητες. Ο τρόπος που υπολογίζεται πλέον η κεφαλαιακή επάρκεια και η οικονομική θέση των Εταιρειών είναι ιδιαίτερα περίπλοκος και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η ενημέρωση άμεσα και έγκυρα καθώς να είναι πιο στενή επαφή με την εποπτική αρχή που εφαρμόζει την οδηγία είναι επιβεβλημένες ενέργειες.

Πρέπει να επικεντρωθούν σε κάτι συγκεκριμένο;

Είναι ένα πλέγμα ενεργειών που θα πρέπει να φροντίσουν αλλά λόγω του επενδυτικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη αλλά και του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα θα επικεντρωνόμουν στο κομμάτι των επενδύσεων και σε αυτό των οφειλών από ασφάλιστρα ή ρυθμίσεις. Όσον αφορά το λειτουργικό κίνδυνο είναι κάτι σχετικά καινούριο και θεωρώ ότι μπορούν μέσα από αυτό να βελτιώσουν οι εταιρείες το πως δουλεύουν. Νομίζω ότι η διαχείριση των κεφαλαίων είναι η σημαντικότερη ευθύνη που τοποθετεί το Solvency II στους ώμους των οικονομικών διευθυντών και της ομάδας τους.

Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι επιπτώσεις των νέων κανόνων στα αποτελέσματα χρήσης των ασφαλιστικών εταιρειών; 

Προσωπικά πιστεύω πολύ στην εφαρμογή του Solvency II ως ένα μέσο βελτίωσης της εμπιστοσύνης στην αγορά, η οποία θα κλιθεί να παίξει τον αναβαθμισμένο ρόλο που της αρμόζει στο άμεσο μέλλον. Θεωρώ ότι σε βάθος χρόνου θα βελτιωθεί αρκετά η λειτουργία και τα αποτελέσματα των εταιρειών, καθώς η βασική μας δουλειά είναι διαχειριζόμαστε τους κινδύνους και η οδηγία στοχεύει ακριβώς εκεί.

Το δεδομένο ωστόσο είναι πως υπάρχει μία μεγάλη επιβάρυνση στα γενικά έξοδα των εταιρειών γιατί για να δουλέψει μία εταιρεία με βάση το νέο πλαίσιο θα πρέπει να έχει δημιουργήσει λειτουργικές μονάδες με εξειδικευμένους ανθρώπους, να αγοράσει ή να εξελίξει αντίστοιχα λογισμικά προγράμματα και να γίνει μία προετοιμασία που απαιτεί χρόνο και κόστος.

Η οδηγία έχει γίνει πια νόμος του ελληνικού κράτους και οι εταιρείες που δεν έχουν χτίσει τις απαραίτητες δομές και το αναγκαίο know how δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν. Μετά από εντατική προετοιμασία αρκετών ετών, η Generali είναι έτοιμη από καιρό να υποδεχτεί την πρώτη χρονιά εφαρμογής της οδηγίας με εξαιρετικά ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία.